Jest w Gdyni takie miejsce, w którym w niezwykłej relacji znalazły się wyjątkowa potrzeba i pełne dla niej zrozumienie, poczucie nieuchronności i optymizm dnia codziennego, problematyczne wyzwania i znajdowane rozwiązania. Obiekt, którego modernistyczna forma odpowiadała złożonej funkcji, gdzie w uciążliwej chorobie niesiono profesjonalną pomoc, a przed zagrożeniami chroniono, na ile było to możliwe. Dom – własny, przytulny, bezpieczny oraz wyjątkowa społeczność, która go zbudowała i wciąż współtworzy. Społeczność, która nie tylko zamieszkuje, ale nieustannie spaja, utrzymując w krajobrazie dzielnicy i przestrzeni miasta, zachowując w świadomości jego mieszkańców.

Od półwiecza na witomińskim wzgórzu w bezpośrednim sąsiedztwie lasu, a równocześnie zwrócony ku morzu stoi „Dom za Falochronem”. Powstał jako odpowiedź na problemy osób chorych reumatycznie, których niekończące się zmagania obserwowała reumatolożka Jadwiga Titz-Kosko. Dzięki darowiźnie Marii i Czesława Rekściów pojawił się impuls do działania – zgromadzenia wokół idei osób empatycznych, zaangażowanych i przychylnych. W 1967 roku założyli oni spółdzielnię mieszkaniową, starając się nakłonić ówczesnych decydentów do wsparcia oraz pozyskać środki na nietuzinkową inwestycję. Chciano bowiem połączyć w zespole budynków funkcje mieszkalne i opiekuńcze z leczniczymi i rehabilitacyjnymi, kierowanymi zresztą do szerszego grona mieszkańców Gdyni. Pod kierunkiem architektki Teresy Królikiewicz powstawał obiekt, jakiego wówczas nie było, podobno nie tylko w Polsce. Eksperymentalny i być może – o czym nie mówiono głośno – wzorcowy dla przyszłych realizacji na terenie kraju, którego potrzeby w zakresie pomocy osobom starszym i chorym przewlekle były bardzo duże.

Postawiono niestandardowy wieżowiec o niespełna trzystu mieszkaniach po 15 m² każde – niezależnych, lokatorskich, rzec można „ciasnych, ale własnych”. Ze wspólnymi przestrzeniami na piętrach (hole wypoczynkowe, mini-kuchnie ze stolikami), centralną kuchnią serwującą posiłki i przestronną jadalnią, z biblioteką, świetlicą i zadbanym ogrodem. Z sygnalizacją alarmową i udogodnieniami w lokalach. Radiowęzłem, przez który nadawano koncerty życzeń i słuchowiska dla obłożnie chorych. Z zapewnianymi często wydarzeniami kulturalnymi, uniwersytetem trzeciego wieku, wystawami i kiermaszami rękodzieła, wycieczkami, spotkaniami… Przede wszystkim zaś – ze stałą opieką lekarską, pielęgniarską i pielęgnacyjną, możliwością leczenia i rehabilitacji na miejscu, dodatkowego zarobku w zakładzie pracy chronionej, skorzystania z sali gimnastycznej, basenu z poręczami,  a także muzykoterapii i jogi, jeszcze zanim stały się popularne.

Dzięki ofiarności, nieustępliwości i wytrwałości wąskiej grupy ludzi, 30 maja 1973 roku do „Domu za Falochronem” wprowadzili się pierwsi mieszkańcy. Niech ten urodzinowy projekt pozwoli lepiej poznać to szczególne miejsce, jego wyjątkową społeczność i tę niezwykłą historię – element dziedzictwa Gdyni, Trójmiasta i Wybrzeża.

Marcin Szerle, Ośrodek Badań nad Gdynią

50. urodziny „Domu za Falochronem”

30 maja (wtorek), godz. 17:00, SM SENIOR, ul. Chwarznieńska 136/138
Prelekcja: „Dom za Falochronem” – miejsce niepowtarzalne
Prowadzący: Marcin Szerle, organizator: Muzeum Miasta Gdyni, wstęp wolny

3 czerwca (sobota), godz. 10:00, start: SM SENIOR, ul. Chwarznieńska 136/138
Spacer architektoniczny: Witomino nieznane
Prowadząca: Weronika Szerle, organizator: Agencja Rozwoju Gdyni, wstęp wolny

11 lipca (wtorek), godz. 10:00, SM SENIOR, ul. Chwarznieńska 136/138
Spotkanie dla seniorów o ofercie Sieci Przystani: Porozmawiajmy o aktywnościach!
Prowadząca: Dobrosława Korczyńska-Partyka, organizator: Laboratorium Innowacji Społecznych, wstęp wolny

17 lipca (poniedziałek), godz. 14:00, start: SM SENIOR, ul. Chwarznieńska 136/138
Otwarty spacer po dawnej dzielnicy Witomino-Radiostacja: Aneks o eks
Prowadząca: Weronika Szerle, organizator: Laboratorium Innowacji Społecznych, wstęp wolny

26 lipca (środa), godz. 14:00, SM SENIOR, ul. Chwarznieńska 136/138
Spotkanie o obiektach muzealnych: Przedmioty wspólne
Prowadzące: Olga Lewandowska, Małgorzata Bujak, organizator: Muzeum Miasta Gdyni, wstęp wolny

31 sierpnia (czwartek), godz. 9:00, SM SENIOR, ul. Chwarznieńska 136/138
Foto-spacer architektoniczny po „Domu za Falochronem”
Prowadzący: Bartosz Ponikiewski, organizator: Agencja Rozwoju Gdyni, wstęp wolny, obowiązują zapisy (start: połowa sierpnia) na stronie weekendarchitektury.pl

9 września (sobota), godz. 12:00-18:00, SM SENIOR, ul. Chwarznieńska 136/138
Piknik w ogrodzie: „Dom za Falochronem” zaprasza!
Organizator: SM SENIOR, wstęp wolny. Szczegółowy program zostanie podany krótko przed wydarzeniem

19 października (czwartek), godz. 17:00, start: ul. Widna 2A – przystań WIDNA 2A
Spotkanie dotyczące historii miejsca: Witomino. Dzielnica wyjątkowa
Prowadzący: Marcin Szerle, organizator: Laboratorium Innowacji Społecznych

16 listopada (czwartek), godz. 17:00, Gdyńskie Centrum Filmowe, Plac Grunwaldzki 2, sala Warszawa
Sto lat! Uroczyste podsumowanie Urodzin „Domu za Falochronem”. Organizatorzy: SM SENIOR, Gdyńska Szkoła Filmowa. Szczegółowy program zostanie podany krótko przed wydarzeniem