Józef Teodor Konrad Korzeniowski zapisał się w kartach historii nie tylko jako wybitny pisarz i publicysta ale także jako… żeglarz i kapitan. Obcowanie z morzem oraz podróże i ekspedycje badawcze do różnych (w tym egzotycznych) krajów stały się źródłem inspiracji dla jego późniejszych powieści, m.in. dla „Jądra ciemności”.

Urodzony 3 grudnia 1857 roku w Berdyczowie Józef Teodor Konrad Korzeniowski już jako dziecko zmuszony był wyjechać z rodzicami na Syberię (jego ojciec Apollon, prowadził działalność polityczno-artystyczną, za co został skazany na zesłanie tamże, a żona Ewa postanowiła mu towarzyszyć). Osierocony w wieku dwunastu lat chłopak wychowywał się pod opieką swojego wuja, Tadeusza Bobrowskiego.
Życie Konrada było nierozerwalnie związane z morzem. Jako niespełna siedemnastoletni młodzieniec wyjechał do Francji i zaciągnął się na statek. W późniejszym czasie związał swój los z brytyjską marynarką handlową. Od tamtego momentu jego kariera zaczęła nabierać tempa. W roku 1884 Konrad zdał egzamin na pierwszego oficera a w 1886 uzyskał stopień kapitana oraz brytyjskie obywatelstwo.

Losy Konrada Korzeniowskiego wykazują pewne podobieństwo z losami gdyńskiego kapitana marynarki i malarza, Michała Antoniego Leszczyńskiego. Konrad miłował morze i pisanie, Michał Antoni Leszczyński – morze i malarstwo. Określany przez niektórych jako „drugi Conrad”, Leszczyński również związał swoje życie z Anglią. Tam wystawiał obrazy i wydawał podręczniki na temat malarstwa, tam też poznał swoją przyszłą żonę, Peggy. Pojawia się także wątek egzotyczny – w latach 50. XX w. Leszczyński osiadł z małżonką na Jamajce, w Montego Bay, gdzie założył swoją galerię „Lester Art Gallery”. W Muzeum Miasta Gdyni przechowywany jest jego obraz – Nokturn Dar Pomorza i Lwów z 1933 roku.

Granitowa rzeźba Konrada Korzeniowskiego znajduje się na końcu alei Jana Pawła II (przedłużenie skweru Kościuszki) w Gdyni Śródmieściu. Projektantami tej realizacji byli Wawrzyniec Samp i Zdzisław Koseda. Forma dzieła nawiązuje do stylizowanego żagla. Jego frontową, centralną partię zajmuje półplastyczny relief z ukazaną do pasa sylwetką Konrada Korzeniowskiego. Postać pisarza ma lekko zadartą głowę, skierowaną w prawy bok. Tuż pod reliefem znajduje się wyryty w kamieniu cytat z powieści „Lord Jim”, który głosi: ”Nic tak nie nęci, nie rozczarowuje i nie zniewala jak życie na morzu”. Przednia partia cokołu opatrzona jest inskrypcjami: TEODOR / JÓZEF KONRAD / KORZENIOWSKI/ 1857–1924 (z lewej) oraz JOSEPH / CONRAD (z prawej). Tył pomnika zdobi przeskalowana, odautorska sygnatura: „Joseph Conrad” oraz tytuły pięciu książek jego autorstwa: „Tajfun”, wyżej wspomniany „Lord Jim”, „Zwycięstwo”, „Smuga cienia” i „Jądro ciemności”.

Uroczyste odsłonięcie pomnika Konrada Korzeniowskiego odbyło się w dniu 19 czerwca 1976 roku w czasie obchodów Dnia Morza i 50-lecia Gdyni. Wydarzenie to zostało opisane w 140 Numerze Dziennika Bałtyckiego.

Tekst: Gabriela Zbirohowska-Kościa