Na bohatera najnowszej wystawy w cyklu Polskie Projekty Polscy Projektanci, Muzeum Miasta Gdyni wybrało Jakuba Szczęsnego. Nie mieliśmy wątpliwości, że jego wszechstronna twórczość pozwoli nam pogłębić zagadnienie, które stawiamy w tym roku w centrum uwagi – dizajn i społeczeństwo.
Na wystawie pokazujemy, w jaki sposób architektura przenika się z dizajnem oraz co ciekawego może powstać na ich styku. Przyglądamy się bliżej mikrodomom, szczególnie popularnym w czasie pandemii. Pytamy, czy faktycznie jako społeczeństwo potrzebujemy wciąż więcej i więcej przestrzeni. A może warto, dla wspólnego dobra, powiedzieć „nie” nadmiernej konsumpcji?
Zestawiamy ze sobą unikatowy Dom Kereta i powtarzalne (choć możliwe do dostosowania do indywidualnych potrzeb) mikrodomki modułowe, by poruszyć temat minimalizmu i ograniczenia jako istotnych społecznie wartości. Budujemy ciekawe napięcie między architekturą i dizajnem – instalacjami Jakuba Szczęsnego w przestrzeni publicznej, które są w zamyśle architekturą w działaniu, rodzajem performansu. Wszystko po to, by zwrócić uwagę na społeczny wymiar projektowania.
Czy dizajn ma wpływ na nas samych, na społeczeństwo, którego jesteśmy częścią? Czy projektując przestrzeń, zwłaszcza przestrzeń publiczną, można projektować relacje, zmieniać myślenie odbiorców i czynić ich bardziej świadomymi obywatelami? Na każde z tych pytań szukać będziemy odpowiedzi wraz z zwiedzającymi, skupiając uwagę na projektowaniu jako narzędziu, które integruje społeczeństwo, poprawia funkcjonalność naszego otoczenia i dba o jego zrównoważony rozwój.
Ekspozycję dopełnią elementy multimedialne, m. in. film o projektancie oraz polsko-angielski katalog.
Kliknij tutaj, aby pobrać katalog „Jakub Szczęsny.pdf”
Kuratorka wystawy: Anna Śliwa –dr, historyczka sztuki i literaturoznawczyni, kustosz dyplomowany. Absolwentka podyplomowych studiów menedżerów kultury w SGH w Warszawie. Kieruje Działem Sztuki Muzeum Miasta Gdyni od 2014 roku. Kuratorka i współautorka licznych wystaw związanych ze sztuką Pomorza, miniaturą tkacką, dizajnem i architekturą. Współkuratorowana przez nią wystawa “Szkło, metal, detal. Architektura Gdyni w szczegółach” zdobyła I miejsce w konkursie Wydarzenie Historyczne Roku 2016 oraz wyróżnienie w konkursie Sybilla 2017. W 2018 roku nominowana do Pomorskich Sztormów za wystawę “Oskar Zięta. Polskie Projekty Polscy Projektanci” w kategorii „Odkrycie Roku” i „Wydarzenie Roku”. Katalog tej wystawy zdobył Nagrodę Honorową w 58. Konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek Najpiękniejsze Książki Roku 2017 i został finalistą konkursu Dobry Wzór 2019. Autorka książki o percepcji wizualnej w twórczości Mirona Białoszewskiego. Wiceprezes Oddziału Gdańskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
DOFINANSOWANIE: 123 149,00 zł
CAŁKOWITA WARTOŚĆ: 203 149,00 zł
PATRONAT HONOROWY: Prezydent Miasta Gdyni Wojciech Szczurek
PATRONAT HONOROWY: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
SPONSOR STRATEGICZNY: Invest Komfort
SPONSORZY: Paged, Cosentino
PARTNERZY: SZCZ Jakub Szczęsny, Centrum Designu Gdynia, Instytut Dizajnu w Kielcach, Traffic Design, Centrum Nauki Experyment, ASP Gdańsk, Neue Auftraggeber, Aura Poland, Port Gdynia, Simple House, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, POLIN, Fundacja Archeologia Fotografii, ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury, Fundacja Polskiej Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Fundacja ADAPA, Fundacja Deaf Respect, I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Maharadży Dzigwidżaja Singha w Warszawie (Bednarska), Zespół Szkół Lauder-Morasha
PATRONI MEDIALNI: Architektura & Biznes, Design Alive, Magazyn Pismo, TVP Kultura, Elle Decoration, Mad White, Trójmiasto.pl, Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni, Magazyn Salon, Gazeta Wyborcza Trójmiasto
23 września 1922 roku Sejm przyjął ustawę o budowie portu w Gdyni. Decyzja ta spowodowała, że w ciągu kilkunastu lat nadmorska wieś stała się ponad 120-tysięcznym miastem z największym portem na Bałtyku i jednym z najnowocześniejszych w Europie. Rezultat tej decyzji został udokumentowany na fotografiach Henryka Poddębskiego, wykonanych podczas jego podróży na Wybrzeże w latach 1927-1938. Jego zdjęcia przedstawiają wymiary nowoczesności, która była marzeniem, celem do którego dążyły inne regiony II RP. Niezwykły postęp przemysłowy i technologiczny, rozwój infrastruktury miejskiej, funkcjonalistycznej architektury użyteczności publicznej, obrazy nowoczesnych transatlantyków cumujących przy Dworcu Morskim, ale przede wszystkim nowoczesny styl życia oddziaływały na masową wyobraźnię.
Dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Rządowego Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej”
Przez cały czas jej trwania od 23.09.2022 do 23.04.2023 wstęp na wystawę bezpłatny.
Partnerem wystawy jest Port Gdynia
„Pełno ich nigdzie…” – trójmiejska odsłona wystawy plenerowej Muzeum POLIN we współpracy z Muzeum Miasta Gdyni
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Muzeum Miasta Gdyni zapraszają na wystawę plenerową „Pełno ich nigdzie. Przywracanie pamięci o polskich Żydach w przestrzeni miejskiej”. Ekspozycję od środy, 27 lipca do środy, 16 sierpnia będzie można zobaczyć na placu Wolnej Ukrainy w Gdyni. Wystawę przygotowaną przez POLIN uzupełni program wydarzeń organizowanych przez gdyńskie muzeum, a w nim wspólne tworzenie miejskiej instalacji artystycznej, spacer architektoniczny i wykład historyczny.
Murale o tematyce żydowskiej, które prezentuje wystawa „Pełno ich nigdzie…”, są próbą wypełnienia pustego miejsca po nieobecnych w polskim krajobrazie Żydach – przypomnienia o ich wielowiekowej obecności, a zarazem nowoczesną formą ekspresji artystycznej w przestrzeni publicznej. Z kilkunastu sekcji tematycznych wystawy odbiorcy dowiedzą się m.in. o wkładzie polskich Żydów w rodzimą kulturę i gospodarkę, życiu żydowskim w Polsce na przestrzeni wieków, a także polskich Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Na wystawie poruszane są także trudne rozdziały w polsko-żydowskiej historii, m.in. Zagłada oraz zapoczątkowana przez władze komunistyczne kampania antysemicka w Marcu 1968 roku. Wystawa przybliża więc polsko-żydowską historię, a zarazem sposoby przywracania pamięci o niej przez miejskich aktywistów, artystów i lokalne stowarzyszenia. Mówi odbiorcy coś ciekawego zarówno o historii Polski, jak i o Polsce współczesnej. Dzięki atrakcyjnej wizualnie formie jest ciekawym narzędziem edukacji o historii Polski i polskich Żydów. „Pełno ich nigdzie…”wpisuje się ponadto w kontekst refleksji nad nowymi formami upamiętnień w przestrzeni miejskiej, a także ma zachęcać do samodzielnego podejmowania działań służących upamiętnieniu lokalnych historii.
Ekspozycji „Pełno ich nigdzie…” w Gdyni towarzyszy bogaty program edukacyjny, na który składają się wykłady historyczne, tworzenie muralu oraz spacery miejskie śladami lokalnego dziedzictwa Żydów, w tym szlakiem realizacji żydowskich architektów w Śródmieściu Gdyni.
W każdej chwili bez wychodzenia z domu można wziąć udział w wirtualnym spacerze udostępnionym w kanałach Muzeum POLIN na Facebooku i YouTubie:
W najbliższych miesiącach, oprócz Ełku, wystawę Pełno ich nigdzie. Przywracanie pamięci o polskich Żydach w przestrzeni miejskiej będzie można zobaczyć w Bydgoszczy i Toruniu. Trasa wystawy w 2022 roku oraz bogaty program wydarzeń dostępny jest na stronie pod linkiem:
Wystawa „Pełno ich nigdzie” powstała w 2017 roku we współpracy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie i Norweskim Centrum Studiów nad Holocaustem i Mniejszościami w Oslo. W 2019 roku była prezentowana podczas Festiwalu Tolerancji w Zagrzebiu. W 2021 roku wystawę po raz pierwszy można było oglądać w pięciu miastach Polski: Lublinie, Warszawie, Krakowie, Łodzi oraz Rzeszowie. W 2022 roku wystawę prezentowano w Białymstoku, Ełku i Olsztynie. Partnerem wystawy jest HL-Senteret.
Kontakt dla mediów:
Marta Dziewulska Biuro Prasowe Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN mdziewulska@polin.pl +48 604 464 675
„Pełno ich nigdzie. Przywracanie pamięci o polskich Żydach w przestrzeni publicznej” powstała we współpracy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie i Norweskim Centrum Studiów nad Holocaustem i Mniejszościami w Oslo.
Zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu z funduszy EOG i funduszy norweskich oraz budżetu krajowego.
EkoEksperymentarium na Gdynia Design Days
EkoEksperymentarium to nowa wystawa, pozwalająca sprawdzić, jak nasze codzienne “małe” czynności mogą wpłynąć korzystnie na środowisko. W Muzeum Miasta Gdyni można zobaczyć przestrzeń stworzoną przez kolektyw Mamy Projekt. Wystawa jest zbudowana na planie mieszkania: w salonie poznajemy sposoby na oszczędzanie energii, w łazience dbamy o każdą kroplę wody, w kuchni dzielimy się sposobami na gotowanie zero waste, a w sypialni przeglądamy rzeczy i zastanawiamy nad tym, dlaczego warto mieć mniej.
– EkoEksperymentarium to wystawa do eksperymentowania, a nie tylko oglądania. Uczestnicy mogą samodzielnie sprawdzić co się stanie, jeśli obniżą temperaturę w domu albo przestaną kupować wodę butelkowaną ale też poznają ważne dane i łatwe triki na ograniczanie zużycia zasobów. W mieszkaniu, zaaranżowanym intrygującymi ilustracjami Pawła Szlotawy, omawiamy ważne kwestie ekologiczne i to, jak we własnym domu, możemy dbać o siebie i środowisko. Trudno jest zmienić nawyki, to żadna tajemnica, dlatego podpowiadamy proste sposoby na to, jak być eko i ułatwić sobie życie – mówi Małgosia Żmijska – kuratorka wystawy z kolektywu Mamy Projekt.
Wystawa jest częścią projektu edukacyjnego EkoEksperymentarium składającego się z portalu z grami (www.ekoeksperymentarium.pl) i programu zajęć w przedszkolach i szkołach podstawowych.
– Program EkoEksperymentarium skutecznie dociera do polskich szkół i przedszkoli, a teraz zapraszamy do eko zabawy całe rodziny, które odwiedzając wystawę poprzez doświadczanie odkryją jak zmienić codzienne nawyki i dbać o Planetę. Wiemy, że edukacja klimatyczna to obecnie jedno z najważniejszych wyzwań i każdy z nas szuka sprawdzonych informacji dotyczących np. odpowiedniej segregacji odpadów czy oszczędzania zasobów. Na wystawie przekazujemy wiedzę ekspercką w przystępny sposób, dlatego każdy szybko zrozumie co robić, żeby nie szkodzić środowisku – mówi Joanna Studzińska – kuratorka wystawy z kolektywu Mamy Projekt.
Na wystawę zapraszamy od 3 lipca do 28 sierpnia w Muzeum Miasta Gdyni. Następnie wystawa pojedzie do Wrocławia i będzie prezentowana w Galerii BWA Wrocław Główny, a od listopada będą ją mogli odwiedzać mieszkańcy Warszawy w Muzeum Pragi.
Patronat nad całym projektem objęło Ministerstwo Klimatu i Środowiska, partnerami gdyńskiej odsłony projektu są Gdynia Design Days, Miasto Gdynia i Muzeum Miasta Gdyni, Centrum Designu Gdynia i Pomorski Park Naukowo-Technologiczny Gdynia, a w obszarach optymalizacji termicznej i gospodarowania odpadami wystawę wsparły firmy Velux i Interseroh. Projekt wymyśliły i realizują Małgosia Żmijska i Joanna Studzińska razem z kolektywem Mamy Projekt. Ilustracje przygotował Paweł Szlotawa, aranżacją przestrzeni zajęło się Studio Gdyby, a wystawę wykonała Czapla Dekor. Koordynacją i produkcją zajęła się Joanna Kurkiewicz.
„Małe kroki, wielkie zmiany” – warto zapamiętać to hasło! Użyj je w kasie Muzeum Miasta Gdyni, aby zapewnić sobie bezpłatny wstęp na ekspozycję „EkoEksperymentarium”!
kontakt prasowy
Joanna Studzińska
j.studzinska@mamyprojekt.pl
799 925 237
Materiały prasowe Mamy Projekt / fot. Konrad Kulczyński
MORZE \ MIASTO \ PORT
W 1922 r. Sejm przyjął ustawę o budowie portu w Gdyni. Zaowocowało to powstaniem jednego z najnowocześniejszych portów w Europie, a także współczesnego miasta. Na fali entuzjazmu, jaki budziło odzyskanie dostępu do morza, a także wielkich portowych inwestycji – narodziła się̨ też polska marynistyka.
Już od stu lat artystów intrygują wizerunki sielskiej, gdyńskiej „Bożej Zatoczki” – miejsca, gdzie „cywilizacja wdarła się w pierwotność”. W dwudziestoleciu międzywojennym przestrzeń ta elektryzowała rozmachem inwestycji, skalą przedsięwzięcia, nieznanymi technologiami, nowoczesnością architektury. Odwiedzenie polskiego wybrzeża i wizyta w porcie działały jak magnes na wielu Polaków. Narodowy sen o morskiej potędze dodatkowo podsycał artystyczne inspiracje. Po II wojnie światowej temat nie stracił na znaczeniu. Niekonwencjonalne, wręcz brawurowe ujęcia portu dowodzą, że tematyka morza i architektury brzegowej potrafiła zaintrygować wielu twórców. Powstały różnorodne prace: od realistycznych dzieł wybitnych marynistów jak Marian Mokwa czy Antoni Suchanek przez impresjonistyczne interpretacje Włodzimierza Radziszewskiego po abstrakcyjne kompozycje Kazimierza Ostrowskiego. Jednocześnie ich przekaz pozostał na tyle czytelny, że uważne oko bez trudu dostrzeże charakterystyczne formy i przełomowe wydarzenia – całkiem realną historię gdyńskiego portu.
Dziś ta fascynująca opowieść o morzu, Gdyni i jej porcie staje przed oczami publiczności.
Większość dzieł pochodzi ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni. Wystawę uzupełniają prace użyczone przez Muzeum Narodowe w Gdańsku, Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, Państwową Galerię Sztuki w Sopocie, Zarząd Morskiego Portu Gdynia oraz osoby prywatne.
MORZE \ MIASTO \ PORT
Wystawa w Muzeum Miasta Gdyni
Wernisaż: 10 II 2022, godzina 13:00 (na zaproszenia)
Termin ekspozycji: 11 II 2022 – 13 XI 2022
Partnerzy: Port Gdynia, Muzeum Marynarki Wojennej, Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, Klif Gdynia
Patroni medialni: Dziennik Bałtycki, Morze, Polska Morska, TVP Kultura, Radio Gdańsk, TVP3 Gdańsk, Trojmiasto.pl, Namiary Na Morze i Handel
W stulecie przyjęcia ustawy o budowie portu morskiego w Gdyni Muzeum Miasta Gdyni zorganizowała wystawę czasową pt. „MORZE \ MIASTO \ PORT”, poświęconą wizerunkom gdyńskiego portu od 20-lecia międzywojennego po czasy najnowsze (ponad 100 dzieł sztuki, głównie ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni). Na styku infrastruktury, sztuki i technologii, propagandowych snów o potędze i zwykłego zachwytu Polaków, którzy wcześniej w większości nigdy morza nie widzieli – powstały dzieła, które dokumentowały „wdzieranie się cywilizacji w pierwotność”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego w ramach zadania Morze, miasto, port. Sztuką opowiedziane Sztuką opowiedziane”, w ramach programu Wspieranie Działań Muzealnych
Wartość dofinansowania: 92 670,00 zł
Całkowita wartość zadania: 125 070,00 zł.
Partner strategiczny
Katalog wystawy
Wystawa Ściana zaczarowana. Ilustracje Bożeny Truchanowskiej to edukacyjny eksperyment.
Przez wiele miesięcy dokładnie przyglądaliśmy się ilustracjom tytułowej twórczyni. Szukaliśmy w nich wspólnych elementów, a następnie podzieliliśmy je na wiele kategorii. Po wnikliwej analizie ilustracji, zaprosiliśmy do naszego grona dwie ilustratorki – Joannę Czaplewską i Annę Gawron.
Połączyliśmy niezwykły świat widziany oczami Bożeny Truchanowskiej ze współczesną wizją budowy wystawy edukacyjnej.
Na wystawie prezentujemy dziesięć części (modułów), a w nich zbiór oryginalnych ilustracji pochodzących z różnorodnych książek dla dzieci. To znakomita okazja do ich przeanalizowania, porównywania i przede wszystkim – oglądania. Tworząc swoje dzieła Truchanowska korzystała z całej gamy różnorodnych narzędzi: od tych dość tradycyjnych takich jak kredki, pędzle czy stalówki, po te mniej oczywiste takie jak igły, patyczki czy swój własny palec. Brak dostępu do wielu materiałów w Polsce w latach 70 – tych i 80 – tych niejednokrotnie napędzał pomysłowość polskich ilustratorów tamtych czasów.
Decyzja o podziale na dziesięć modułów to celowy zabieg edukacyjny. Dzieci eksplorując kolejno różne z sekcji będą miały okazję do poznania wielu gatunków roślin i zwierząt, odnajdywania licznych detali ukrytych na przestrzeni wystawy, wyobrażenia sobie tego co nierealne, zaobserwowania różnych etapów powstawania obrazu, uczenia się na temat perspektywy. Przekonają się również, że w świecie ilustracji wszystko jest możliwe.
Wizyta w muzeum stanie się wielką przygodą dla każdego dziecka (tych mniejszych i tych większych). Na naszej wystawie można zdjąć buty i biegać boso, szaleć, bawić się, skakać lub wręcz przeciwnie położyć się, wyciszyć, nasłuchiwać dźwięków i zasnąć.
Dajcie się oczarować!
Patroni wystawy: TVP3GDAŃSK, RADIO GDAŃSK, TRÓJMIASTO.pl, GALERIA KLIF
bazując na zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu oraz czterech kolekcjach prywatnych, spróbujemy uchwycić ulotny moment, w którym przedmiot użytkowy awansuje do roli obiektu muzealnego i pożądanego obiektu kolekcjonerskiego
Dla jednych Radmor to wymarzone, cudem zdobyte hi-fi 5100, dla innych wyczekiwane rozmowy stęsknionych marynarzy za pośrednictwem Gdynia Radio, szum portowej codzienności, najlepsze polskie wzornictwo przemysłowe czy wreszcie miejsce pracy dziesiątek mieszkańców Gdyni i całego Trójmiasta. Istniejące nieprzerwanie od 1947 roku przedsiębiorstwo – najpierw pod nazwą MORS, potem pod szyldem Unitra-Radmor i Radmor – zapisało się w historii naszego kraju jako jeden z czołowych producentów urządzeń łączności. Sprzęty z logiem Radmoru przez lata służyły radiooficerom, płetwonurkom, taksówkarzom, kolejarzom i służbom mundurowym, trafiając pod strzechy miłośników czystego brzmienia w latach 80. XX wieku pod postacią nowoczesnego sprzętu muzycznego.
Na wystawie w Muzeum Miasta Gdyni ponad siedemdziesiąt lat historii komunikacji radiowej, techniki i wzornictwa przemysłowego stało się tłem dla opowieści o ludziach, którzy swoją codzienną pracą budowali gdyńską legendę – legendę Radmoru.
Posłuchaj warstwy audio – wspomnienia pracowników: https://muzeummiastagdyni.bandcamp.com/album/legenda-radmoru-wspomnienia
Współpraca przy tworzeniu wystawy: Michał Miegoń, Marcin Szerle
Redakcja językowa i korekta: Agnieszka Kochanowska
Tłumaczenie: Marta Skibińska
Wywiady z pracownikami Radmoru: Dariusz Małszycki
Montaż wywiadów: Michał Jeziorski
Digitalizacja materiałów archiwalnych: Katarzyna Piotrowska
Fotografie: Leszek Żurek
Aranżacja wystawy: Paweł Gełesz
Identyfikacja wizualna i oprawa graficzna wystawy: Anita Wasik
Współpraca: Roman Bartkowski, Blanka Balicka, Martyna Basalska, Marek Cichowski, Jacek Czerniejewski, Ryszard Dulski, Rafał Frankowski, Anna Kondracka, Karina Kowalska, Dariusz Małszycki, Marzena Markowska, Helena Młyńczak, Karin Moder, Czesława Niedziółka, Marek Petryk, Barbara Rzepiak, Ewa Skelnik, Władysław Stachowski, Robert Szymanowski, Grażyna Szkudlińska, Edward Tomaszewski, Gabriela Zbirohowska-Kościa, Małgorzata Zeman
Program edukacyjny: Olga Lewandowska, Iza Meronk, Tomasz Sosnowski
Promocja: Michał Miegoń
Na wystawie zaprezentowano obiekty z kolekcji Jacka Czerniejewskiego, Ryszarda Dulskiego, firmy Radmor S.A., Muzeum Nurkowania w Warszawie, Katedry Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Wykonanie i montaż wystawy: „Technik” Rafał Rzeczkowski, MAT95
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu | This exhibition was co-financed by funding from the Minister of Culture, National Heritage and Sport.
Patronat honorowy: Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek
Partner strategiczny: Radmor S.A.
Partnerzy: Muzeum Nurkowania w Warszawie, Wydział Architektury i Wzornictwa ASP w Gdańsku
Patroni medialni: Radio Gdańsk, Trójmiasto.pl, Dziennik Bałtycki, Magazyn Lizard, Klif Gdynia, TVP Kultura
Na bohatera kolejnej, siódmej już odsłony cyklu Polskie Projekty Polscy Projektanci, nasze Muzeum wybrało Janusza Kaniewskiego, uznanego na świecie polskiego projektanta samochodów, wizjonera, wrażliwego na estetykę przestrzeni publicznej. Przedwcześnie zmarły projektant to postać niezwykła, człowiek pełen wizji, silnie związany z Gdynią. Współtworzył festiwal Gdynia Design Days (w 2012 r. był głównym kuratorem festiwalu), doradzał też Prezydentowi Gdyni w sprawie estetyki miasta. W 2020 roku mija 5 lat od jego śmierci.
Na wystawie prezentujemy spectrum działalności Janusza Kaniewskiego, przybliżając sylwetkę artysty, błyskotliwego, pełnego humoru, kochającego podróże i samochody. Poszczególne strefy wystawy zostały tak zaplanowane, by zderzyć ze sobą dwa oblicza Kaniewskiego – to oficjalne, znane z projektów motoryzacyjnych i komercyjnych, z prywatnym, mniej znanym, a stanowiącym istotne tło dla zrozumienia wielu realizacji czy projektowych decyzji.
Inspiracją, która pojawiła się w procesie pracy nad wystawą, były słowa samego Janusza Kaniewskiego: „Najskuteczniejszy sposób przewidywania przyszłości to jej tworzenie”. Kaniewski nawiązywał tu do myśli amerykańskiego informatyka Alana Kaya i jego rozumienia przyszłości, jako czegoś, co należy nie tyle przewidzieć, co stworzyć i kształtować własnym działaniem. Idąc za tą myślą, zdecydowaliśmy się główny nacisk położyć na problem siły oddziaływania dizajnu, jego wpływu na nadchodzącą przyszłość.
Janusz Kaniewski definiując sens i cel projektowania napisał, że „design powinien być funkcjonalny i estetyczny, a jak się przy tym jeszcze ktoś uśmiechnie – to znaczy, że to dobry design”. Projektant stawiał bowiem znak równości między dizajnem a funkcjonalnością, użytecznością i przyjemnością. Otaczają nas zaprojektowane rzeczy: przedmioty, urządzenia techniczne, budynki, miasta. Co to jednak dla nas oznacza w praktyce? Jaką moc sprawczą ma projektowanie? Ku jakiej przyszłości nas prowadzi? W jaki sposób zmienia nasz świat? Na każde z tych pytań szukać będziemy odpowiedzi wraz ze zwiedzającymi, skupiając główną uwagę na projektowaniu jako narzędziu, które poprawia funkcjonalność naszego otoczenia i współtworzy lepszą przyszłość.
Anna Śliwa
Dodatkowe materiały towarzyszące wystawie:
- Kliknij tutaj, aby pobrać katalog „JANUSZ KANIEWSKI. PPPP”
- Spacer wirtualny po wystawie „Janusz Kaniewski. PPPP”
- Spacer wirtualny po ciężarówce zaprojektowanej przez Janusza Kaniewskiego
patronat honorowy: Prezydent Miasta Gdyni Wojciech Szczurek, MKiDN, Włoski Instytut Kultury w Warszawie
partner strategiczny: Mazda Polska
partner: Pomorski Park Naukowo Technologiczny (Centrum Designu), Centrum Nauki Experyment, ASP Gdańsk, School of Form, Instytut Dizajnu w Kielcach, Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Traffic Design Gdynia, RMF Classic, Elzab S.A., Koło/Geberit, ModerTrans Poznań, S.Z.T.K. TAPS, Virako Sp. z o.o., Żywiec
patronat medialny: Radio Gdańsk, Gazeta Wyborcza Trójmiasto, Dziennik Bałtycki Polska The Times, Design Alive, Elle Decoration, TVP Kultura, TVP3Gdańsk, trojmiasto.pl, Prestiż, Linia, Logo24, Klif
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
ZAPRASZAMY NA OPROWADZANIE PO WYSTAWIE W WERSJI ONLINE! KLIKNIJ NA FILM PONIŻEJ!
Paralela między Gdynią a Tel Awiwem w pierwszej połowie XX wieku nie ogranicza się tylko do modernizmu architektonicznego, ale obserwować ją można na kilku płaszczyznach. Oba miasta powstały niemal od podstaw, rosnąc w cieniu potężniejszych i starszych ośrodków – odpowiednio Gdańska i Jaffy. Dla obu impulsem do rozwoju była trudna sytuacja geopolityczna, nadmorskie położenie i wielkie, stawiane im oczekiwania. Zarówno Gdynia, jak i Tel Awiw stały się miastami migrantów, będąc przy tym, przez swoje porty („bramy na świat”) świadkami transferu ludzi, towarów, idei.
Tak liczne podobieństwa nasunęły pomysł wystawy Gdynia – Tel Awiw, którą w 2019 roku zorganizowano w warszawskim Muzeum POLIN. Jej pomysłodawcą i kuratorem był historyk sztuki dr Artur Tanikowski. W 2020 roku (od 30.04) ekspozycja – w zmienionej formule – zawita do Muzeum Miasta Gdyni, dzięki współpracy między oboma muzeami oraz przy wsparciu Miasta Gdyni. W pierwotnej wersji ekspozycji wątki narracyjne dotyczące obu miejsc, ich historii, społeczeństw, kultur oraz architektury, jako materialnego wymiaru zachowanego i pielęgnowanego dziedzictwa, przenikały się, budując wielowymiarowość kuratorskiego przekazu. Na potrzeby wystawy w Gdyni podstawowym wątkiem i osią narracji stanie się architektura. Jest ona bezsprzecznie głównym, bezpośrednio nasuwającym się „wspólnym mianownikiem” dla Gdyni i Tel Awiwu, a oba miasta, tak w warstwie symbolicznej, jak i w propagandowej retoryce, określane były jako „białe”. Nad polskim Bałtykiem, i w żydowskiej enklawie na Bliskim Wschodzie, niecałe sto lat temu powstały modernistyczne „miasta przyszłości”, których uniwersalnym środkiem wyrazu stała się architektura. Wymiarem nowoczesności zawartym w jej ambitnie realizowanych dziełach, była recepcja nurtów modernizmu, zyskującego podówczas licznych twórców, wyznawców i propagatorów.
Architektoniczny wymiar wystawy kształtować będą przede wszystkim znakomite makiety ikonicznych budynków Gdyni i Tel Awiwu. Rytm ich rozstawienia, w sposób intuicyjny prowadzić będzie zwiedzających przez prezentowane treści, odwołujące się do różnorodnych form i funkcji architektury modernizmu. Twórcy wystawy w Gdyni szczególną uwagę poświęcą podobieństwom i różnicom między oboma miastami, w zakresach: układu urbanistycznego, charakteru zabudowy, brył budynków, a także funkcjom, jakie pełniły. Ważne miejsce w przestrzeni wystawy zajmie także kontekst historyczny, a wiele innych wątków pojawi się w ramach działań edukacyjnych i popularyzatorskich.
Wystawa, dostosowana do warunków i przestrzeni gdyńskiego Muzeum, a także do oczekiwań trójmiejskich odbiorców, została przygotowywana przez zespół pracowników MMG pod kierunkiem historyka dra Marcina Szerle oraz architektki i badaczki dr Anny Orchowskiej-Smolińskiej. Gdynia – Tel Awiw. Odsłona gdyńska to współczesne spojrzenie na dzieje obu tak odległych, a równocześnie tak podobnych miast, przez pryzmat ich wyjątkowego dziedzictwa architektonicznego. Ekspozycji towarzyszy katalog pod redakcją dra Artura Tanikowskiego, wydany wspólnie przez Muzeum POLIN oraz Muzeum Miasta Gdyni.
Port gdyński i powstające wraz z nim miasto należą do najważniejszych polskich przedsięwzięć gospodarczych XX wieku. Dokumentacją wizualną tego procesu zajmowało się wielu fotografów z całego kraju. Jednym z nich był Roman Morawski, który w swoich pracach uwiecznił nie tylko rozwój nabrzeża czy Marynarki Wojennej RP, ale również codzienne sceny z życia miasta i jego mieszkańców. Wystawa „Dawno temu nad Bałtykiem. Gdynia lat 20. XX wieku w obiektywie Romana Morawskiego”, której wernisaż odbędzie się 29 listopada w Muzeum Miasta Gdyni, przenosi nas w czasy, gdy Gdynia przeistaczała się ze wsi w duży port i miasto.
Roman Morawski (1883–1931) był prawdopodobnie pierwszym fotografem, który na stałe osiedlił się w Gdyni. Ten pochodzący ze Lwowa handlowiec i fotograf przybył do Gdyni w 1921 roku. Przy ul. Starowiejskiej 2 otworzył pierwszą w Gdyni hurtownię materiałów piśmienniczych i biurowych. W tym samym miejscu prowadził także hurtową i detaliczną sprzedaż wyrobów tytoniowych. Był jednym z założycieli Towarzystwa Kupców Samodzielnych w Gdyni. Oprócz handlu zajmował się również fotografowaniem. Przy Szosie Gdańskiej 71 (obecnie ul. Morska) prowadził zakład fotograficzny – formalnie zarejestrowany na jego żonę Sewerynę. Zmarł 12 listopada 1931 roku, został pochowany na Cmentarzu Witomińskim.
Jest autorem wielu pocztówek fotograficznych z widokami Gdyni, w tym również budującego się portu. W swoich pracach uwiecznił rozwój Marynarki Wojennej RP, floty wojennej, ale też ludzi, którzy tworzyli port i miasto – od bezimiennych robotników i marynarzy przez przedstawicieli administracji samorządowej po dostojników odwiedzających Gdynię. Na pocztówkach fotograficznych autorstwa Romana Morawskiego – których jedyną taką kolekcję (ponad 330 sztuk) zgromadziło Muzeum Miasta Gdyni – można prześledzić, jak powstawała Gdynia.
Pewnym paradoksem jest to, że Romana Morawskiego, który stworzył setki fotografii, znamy jedynie z dwóch, niezbyt wyraźnych zdjęć zachowanych w zbiorach Muzeum Miasta Gdyni. Podobnie jak jego biografia, także jego wizerunek pozostają więc dla nas wciąż zagadką.
Kurator: Dariusz Małszycki
Zespół kuratorski: Agata Abramowicz, Agnieszka Drączkowska, Katarzyna Piotrowska, Tomasz Sosnowski, Marcin Szerle
Współpraca: Jacek Friedrich, Mateusz Kozielecki, Anna Lipińska, Barbara Mikołajczuk, Ewa Siwek, Marek Wawrzynkowski, Patrycja Wójcik, Gabriela Zbirohowska-Kościa
Projekt wykonawczy wystawy: Grzegorz Domowicz
Projekt graficzny: annakasper.pl, Kasper Skirgajłło-Krajewski
Wystawa dofinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Partnerzy medialni: TVP3 Gdańsk, Radio Gdańsk, Trójmiasto.pl, Dziennik Bałtycki, Historia Do Rzeczy, Gość Niedzielny, Magazyn Together, Klif
Katalog towarzyszący wystawie jest dostępny w pliku PDF z możliwością do pobrania. Książka udostępniona jest na licencji Creative Commons: Uznanie Autorstwa (CC BY).
Wernisaż: 17.09.2019, godz. 18:00
Wystawa: 18.09-20.10.2019
W tym roku mija 30 lat od kiedy Polska przeszła transformację ustrojową. Przyjęcie wolnorynkowej gospodarki oraz odrzucenie modelu centralnie zarządzanego państwa pociągnęło za sobą zmiany społeczne, ekonomiczne i gospodarcze. W architektonicznej formie – jak w lustrze – możemy dziś odczytać potrzeby, przyzwyczajenia, nadzieje i aspiracje, którymi żyli wtedy ludzie. Co o nas jako o społeczeństwie mówi architektura tych zmian? W ramach drugiej odsłony wystawy „Obiekty, które stały się biedronkami” opowiadamy historię nieistniejącego już kina „Warszawa”, uważanego za miejsce kultowe przez kilka pokoleń gdynian. Powstało w 1938 roku z inicjatywy inżyniera Józefa Langiewicza jako kino „Gwiazda” i szybko zyskało sławę najnowocześniejszego i najmodniejszego w międzywojennej Gdyni. Po wojnie, już jako kino „Warszawa”, nie straciło na popularności, pozostając ważnym elementem kultury filmowej w mieście „z morza i marzeń”. Przez wiele lat gościło projekcje Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. Zmierzch „Warszawy” nadszedł wraz z erą multipleksów – ostatni seans odbył się w 2003 roku. Kino stało się ostatecznie sklepem jednej z sieci popularnych dyskontów. Podzieliło tym samym los wielu innych obiektów, takich jak kielecka „Biruta”, warszawska „Femina” czy częstochowska „Adria”.
Celem wystawy jest przede wszystkim dowartościowanie pamięci o miejscu, które choć fizycznie nie istnieje, stanowi ważny element tożsamości miasta, funkcjonujący we wspomnieniach kilku pokoleń jego mieszkańców. Tegoroczna ekspozycja przygotowana we współpracy z Instytutem Dizajnu w Kielcach, jest zapowiedzią znacznie większej wystawy dotyczącej kin studyjnych w Gdyni, która zaplanowana jest na 2020 rok.
Organizatorzy: Muzeum Miasta Gdyni, Instytut Dizajnu w Kielcach
Kuratorzy: Agnieszka Drączkowska, Michał Miegoń (Muzeum Miasta Gdyni), Dominika Janicka, Olga Grabiwoda (Instytut Dizajnu w Kielcach)
Koncepcja i architektura wystawy: Dominika Janicka, Olga Grabiwoda
Partnerzy: Festiwal Polskich Filmów Fabularnych, DS Smith