Grudniowa odezwa (MMG-HM-I-3969)

Grudniowa odezwa \ ulotka

Czas czytania: 3 minuty

Grudniowa odezwa \ ulotka

Z wykształcenia politolog, z zamiłowania historyk, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych i Humanistycznych Uniwersytetu Gdańskiego

← Kliknij tutaj, aby powrócić do strony projektu „Grudzień ’70”

 

17 grudnia 1970 roku na przystanku kolejki podmiejskiej Gdynia Stocznia milicja otworzyła ogień do pracowników stoczniowych i portowych, którzy, jak co dzień, udawali się do pracy, nie spodziewając się, że tego poranka wydarzenia przyjmą tak dramatyczny obrót. Bilans tego tragicznego dnia w Gdyni to 18 zabitych i setki rannych. Wcześniej, bo 15 grudnia, Komitet Wojewódzki PZPR, Wojewódzka i Miejska Rada Narodowa oraz Wojewódzka Komisja Związków Zawodowych wydały druk ulotny, będący odezwą do klasy robotniczej i ludzi pracy w Gdyni. Wzywano w niej, by pracownicy nie ulegali prowokacjom, jakie odbyły się w Gdańsku, i wrócili na stanowiska pracy. W drodze do pracy czekały na nich jednak uzbrojone oddziały milicji i czołgi.

Wspomniana ulotka z szarego papieru przypomina o nastawieniu władz partyjnych wobec robotników. Odezwa została wydana w Gdańsku, a jej autorzy już na początku odwołują się do gdańskich wydarzeń z 14 i 15 grudnia, opisując rozruchy i sytuacje, jakie miały miejsce w zakładach pracy i na ulicach miasta. Podkreślają również, że zostały one wykorzystane przez awanturników i chuliganów do ataku na osoby cywilne i funkcjonariuszy milicji, którzy odnieśli rany. Zwrócono uwagę na poniesione wielomilionowe straty mienia, w tym uszkodzenia budynków publicznych, które godzą w interesy państwa i ludzi pracy.

W dalszej części instytucje podpisane pod dokumentem – Komitet Wojewódzki PZPR, Wojewódzka i Miejska Rada Narodowa oraz Wojewódzka Komisja Związków Zawodowych – stwierdzają, że organy porządku publicznego w obronie własnej oraz by przywrócić ład, użyły broni wobec agresorów. Zapowiedziano, że wobec winnych zabójstw i przestępstw zostaną wyciągnięte surowe konsekwencje. Wskazano również, że od daty wydania odezwy wprowadza się w Gdyni godzinę milicyjną obowiązującą od 18.00 do 5.00 rano oraz zakazuje się wszelkich zgromadzeń i demonstracji.

W drugiej części odezwy jej wydawcy zwracają się do ludzi pracy w Gdyni, przestrzegając ich przed zajściami, które wydarzyły się w ostatnich dniach w Gdańsku. Przekonuje się gdynian, że gdańscy prowokatorzy działają na ich niekorzyść, realizując własne interesy kosztem niszczenia przestrzeni publicznej. Zachęca się do rozwiązywania wszelkich spraw poprzez rozmowę na zebraniach w zakładach pracy, jednocześnie podkreślając, że nielegalne akcje nie będą tolerowane.

W końcowej części odezwy wydawcy zwracają się do wszystkich robotników i ludzi pracy z apelem, by razem zapewnili spokój i normalną pracę wszystkich zakładów, fabryk i instytucji w mieście, co leży w ich interesie.

Zachowany afisz świadczy o wyjątkowej brutalności działań i dwulicowości władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wobec robotników. Rządowy apel, zawarty również na drukach ulotnych, skłonił bowiem wielu ludzi do powrotu do pracy, równocześnie wyprowadzając ich wprost pod lufy karabinów i czołgów.

 

Dawid Gajos

← Kliknij tutaj, aby powrócić do strony projektu „Grudzień ’70”

 

MMG/HM/I/3969 Ulotka zawierająca odezwę KW PZPR… Do klasy robotniczej i ludzi pracy w Gdyni!, 15 grudnia 1970, wydruk na papierze, wym. 26,5 x 16,5 cm, Muzeum Miasta Gdyni