Manifestacja związku z morzem

W latach trzydziestych XX wieku, z inicjatywy działaczy Ligi Morskiej i Kolonialnej takich jak Andrzej Wachowiak czy Julian Rummel, powstała inicjatywa obchodów Święta Morza w dniu świętych Piotra i Pawła – 29 czerwca.

Jednak pierwsze oficjalne święto odbyło się 31 lipca 1932 roku. Do Gdyni przybyło wtedy ponad sto tysięcy gości, choć sama liczyła wówczas zaledwie około trzydziestu ośmiu tysięcy mieszkańców. W uroczystościach uczestniczył Prezydent RP Ignacy Mościcki, któremu przedstawiciele miast i powiatów pomorskich złożyli ślubowanie „wierności i wytrwałości niezłomnej”. Głównymi punktami obchodów były defilada ulicą 10 Lutego oraz Msza Święta, odprawiona przy ołtarzu polowym na Molo Rybackim.

Wyjątkowa fotografia

W zbiorach Muzeum Miasta Gdyni znajduje się interesująca fotografia z pierwszych obchodów związku Polski z morzem. Jest to ujęcie panoramiczne skierowane na miejsce uroczystości w rejonie Mola Rybackiego. Widzimy na nim tłum ludzi, który nie zważając na rozlaną wodę, zgromadził się na dopiero co wybudowanym nabrzeżu, które w przyszłości przyjmie nazwę nabrzeża Prezydenta. Pośrodku basenu cumują jachty i łodzie rybackie w gali banderowej. Na nabrzeżu Wilsonowskim (obecnie Kutrowym) widzimy przygotowane ławki dla gości. Ołtarz, przy którym miano celebrować mszę, usytuowany jest nieco dalej. Nad przebiegiem uroczystości czuwa żaglowiec „Lwów”, widoczny po prawej stronie na redzie portu.

Ujęcie wykonano prawdopodobnie z metalowej platformy znajdującej się na budynku Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, stojącego przy ul. Nadbrzeżnej (obecnie Waszyngtona).

Gdyński fotograf

Autorem fotografii jest znany w przedwojennej Gdyni fotograf Ernest Raulin, którego prace publikowano w wielu wydawnictwach, np. Przewodniku – Informatorze Turystycznym po Gdyni i Wybrzeżu z 1939 roku. Raulin pracował również dla Urzędu Morskiego, dzięki czemu zachowało się wiele zdjęć, przedstawiających port gdyński z przełomu lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Z jego osobą związana jest również niechlubna historia z późniejszego okresu. W czasie okupacji fotograf współpracował z Niemcami, którym przekazywał zdjęcia gdynian znajdujących się na listach osób, które miały zostać stracone.

Morska tradycja

W ciągu kilku lat Święto Morza stało się największą imprezą propagandową Ligi Morskiej i Kolonialnej, a program uroczystości z każdym rokiem coraz bardziej się wzbogacał. Dlatego w 1937 roku zmieniono jej nazwę na Tydzień Morza, a w 1938 roku – na Dni Morza. Same obchody – polityczna manifestacja, wyrażająca gotowość narodu do obrony Wybrzeża i dostępu do Bałtyku – co roku zmieniały główne hasło, m.in.: Siła Rzeczypospolitej na morzu, Musimy Polskę dozbroić na Morzu, czy Nie damy się odepchnąć od Bałtyku. Uroczystości Święta Morza popularyzowały program rozwoju polskiej gospodarki i żeglugi morskiej, a także polskiej Marynarki Wojennej.

A ich obchody przeniesione zostały także do innych miejscowości Wybrzeża i w głąb kraju.

Po wojnie działacze reaktywowanej Ligi Morskiej w Gdyni nawiązali do tradycji i ponownie zorganizowali trwające tydzień Dni Morza. W czasach Polski Ludowej centralne uroczystości organizowano również w innych miastach Wybrzeża, a udział w nich brali przedstawicieli najwyższych władz państwowych.

W ostatnich latach kilkudniowe Święto Morza obchodzone jest w drugiej połowie czerwca tak w Gdyni, jak i w wielu nadmorskich miejscowościach.