Roundabout Baltic

Wystawa Roundabout Baltic to wystawa opowieść. Powstała z osobistych pobudek. U jej początku było doświadczenie z podróży. A właściwie coś bardziej ulotnego, wrażenie. Podróżując, zauważyłam że są miejsca, w których czuję się u siebie. Miejsca, których nie muszę się uczyć, bo są zrozumiałe, mimo że nigdy wcześniej tam nie byłam. Widoki już kiedyś widziane, kombinacje form i kolorów, które wydają się znane. Z czasem zrozumiałam, że to wrażenie pojawia się w miejscach związanych z morzem. Z Bałtykiem. Nie zawsze i nie tylko tam, ale jednak na tyle wyraźnie, że zaczęłam poszukiwać wzoru.

Efektem tych doświadczeń jest wystawa Roundabout Baltic. Osiem krajów, które różni wiele, lecz łączy linia morskiego wybrzeża. Najbliżsi sąsiedzi, lecz zza morza, więc dalecy. Znajomi nieznajomi. Historia uczy nas, że choć dużo nas dzieli, wiele też mieliśmy w przeszłości wspólnego. Bywaliśmy razem i przeciwko sobie. Wojny i zabory, migracje, mariaże, handel. Bliskość morza wiąże się z określonymi zawodami. Nad morzem rosną te same rośliny. Ludzie zmagają się z podobnymi przeciwnościami przyrody. Mitologie, gusła i zabobony też mieliśmy zbliżone, bo podobne bodźce oddziaływały na wyobraźnię naszych przodków. Lecz widoki są najważniejsze. Choć Bałtyk południowy różni się od północnego, choć sypkim złocistym piaskom Sopotu i Palnagi daleko do ostrych szkierowych skał Szwecji i Finlandii, morze tu i tam jest jednakowo zmienne, a wiatry równie szalone. W pejzażu powtarzają się te same konstrukcje stawiane przez człowieka, bo tylko one są w stanie przetrwać. Podobnie deformują się rośliny, gdyż w ten sposób walczą o przeżycie. Te same są miękko otoczone kamienie, pofalowane powierzchnie, drewno poszarzałe na niepowtarzalny odcień szarości.

Pracując nad wystawą Roundabout Baltic odłożyłam na chwilę na bok swoją wiedzę i doświadczenie, mając świadomość, że one i tak zawsze są ze mną. Ufając wrażeniom, szukałam przedmiotów, które „wyglądały znajomo”. Nie troszcząc się o status wybranych twórców wymieszałam tych zasłużonych z zaledwie początkującymi, artystów i rzemieślników z projektantami, unikaty i prototypy z produktami. W efekcie powstał projekt na poły artystyczny, na poły osobisty, w którym wybrane obiekty są tyleż celem, co i środkiem narracji. Zgromadzone prace zostały pogrupowane nie według krajów, funkcji, tworzywa lub kategorii projektowej. Kluczem doboru jest formalne i wizualne powinowactwo, które pozwoliło mi je ze sobą połączyć w grupy. Podział umownie odwzorowujący pejzaż został rozdzielony na następujące po sobie strefy.

Do morza przychodzimy od lądu, przez las i łąki, pofalowane wzgórza, drewnianą architekturę i nieurodzajne ziemie uprawiane przy pomocy prostych narzędzi. Przechodzimy przez wydmy i skały pokryte rachityczną, lecz upartą roślinnością i równie ażurowymi konstrukcjami, wiązanymi przy pomocy elastycznych połączeń. Na tle nieba wyglądają jak rysunki. W koszach, plecionkach i siatkach nosimy swój dobytek i chronimy się przed wiatrem, w sieci łapiemy ryby. Przez sieci i siatki przesypuje się piach i przelewa woda, są giętkie i przewiewne, nie łapią wiatru jak żagle. Wędrując wybrzeżem obserwujemy kształty, które formuje woda. Zaokrąglone, pozbawione ostrości skały, otoczone na okrągło kamyki z najtwardszych minerałów, obmyte obłe kształty lądu zawłaszczanego przez wodę. Podziwiamy nieustępliwą cierpliwą siłę natury, wody, skał, piasku, wiatru, słońca. To, co wyrzuci morze zbieramy jak talizmany. Muszle, kawałki drewna, kolorowe szkiełka, bursztyny. Układają się w dłoniach, wydają się drogocenne, połyskują. Zabrane do domu szarzeją i matowieją, tracą wartość i każą nam wracać znowu nad morze, by studiować szarości i beże, wodę czasem zieloną, czasem błękitną, a czasem, gdy sprzyja pora i pogoda, by podziwiać misterium przechodzenia dnia w noc lub na odwrót, oblane takim bogactwem i intensywnością koloru, której codzienna, wąska, choć nigdy dwa razy ta sama paleta nie zapowiada.

„Roundabout Baltic” to wystawa opowieść. Nie mówi nam o kondycji wzornictwa w krajach nadbałtyckich. Nie jest naukową analizą. Niczego nie dowodzi. To wystawa o projektowaniu z widokiem na morze. O nieuświadomionych typologiach, o zapatrzeniach, o doświadczeniach. To wystawa o sposobie myślenia, a może patrzenia, które sprawia, że choć tak jak nadbałtyckie kraje różni wiele, a Bałtyk oddziela je od siebie, tak projektantów z tego obszaru, którzy mają inne cele i inspiracje, czego innego szukają w designie, sztuce, rękodziele, Bałtyk łączy. Choć tylko niektórzy w swoim projektowaniu poświęcają temu uwagę i świadomie zapatrują się w morze.

ROUNDABOUT BALTIC

Wzornictwo z widokiem na morze. Wizualna opowieść o relacjach projektowania z naturą. Wystawa współczesnego wzornictwa z Danii, Estonii, Finlandii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Polski i Szwecji.

WERNISAŻ: 1.07.2017, godz. 18:00
CZAS TRWANIA WYSTAWY: 2.07.2017 – 3.09.2017
MIEJSCE: Muzeum Miasta Gdyni, ul. Zawiszy Czarnego 1, Gdynia
KURATORKA: Agnieszka Jacobson-Cielecka
ORGANIZATOR: Muzeum Regionalne w Stalowej Woli
PARTNERZY:
Muzeum Miasta Gdyni, Centrum Designu Gdynia – Pomorski Park Naukowo -Technologiczny, Form/Design Center, Estonian Museum of Applied Arts and Design, Instytut Polski w Sztokholmie – w ramach polskiej prezydencji w Radzie Państw Morza Bałtyckiego.

PROJEKTANCI UCZESTNICZĄCY W WYSTAWIE:
Alicja Patanowska_PL, Anki Gneib_SE, Anna Bera_PL, Anne Lorenz_DE, Annike Laigo EE, Audrone Drungilaite_LT, Chmara Rosinke_PL/AT, Chudy and Grase_LT/DE, Com-pa-ny_FI, Derelict Furniture_EE, Fredrik Paulssen_SE, Grynasz Studio_PL, Hanna Krueger_DE, Jenny Ekdahl_SE, Johanna Tammsalau_EE, Jonas Edvard_DK, Justyna Popławska_PL/DK, Karin Carlander_DK, Kosmos Project_PL, Lisa Hilland_SE, Lith Lith Lundin_SE, Lucas Dahlen_SE, Maija Puoskari_FI, Malafor_PL, Mara Skujeniece_LV, Mare Klepman_EE, Maria Kristofersson_SE, Marija Puipaitė_LT, Meike Harde_DE, Mikko Laakkonen_FI, Milena Krais_DE, Modus Design_PL, Monica Foster_SE, Olga Bielawska_PL/DE, Pia Wustenberg_FI/DE, Petra Lilja_SE, Raili Keiv_EE, Rikke Frost_DK, Sampling_LV, Sebastian Jansson_FI, Silvia Knueppel_DE, Silvija Juozelskytė_LT, Studio Fem_DK, Toivo Raidmets_EE, Variant Studio_LV, 1+1+1 Nordic Mash-Up_SE/FI/IS
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

KURATORKA:
Agnieszka Jacobson-Cielecka www.agnieszka-jacobson.pl
Kuratorka licznych wystaw designu, krytyk designu, dziennikarka, animatorka wydarzeń promujących wzornictwo, członkini rad programowych polskich i europejskich festiwali, jurorka konkursów.
Dyrektor artystyczna School of Form (Uniwersytet SWPS) i współautorka (wraz z Lidewij Edelkoort i Dawidem Wienerem) innowacyjnego programu nauczania. Wcześniej, między innymi, była dyrektorem artystycznym Łódź Design Festival i redaktorką naczelną Elle Decoration.
Najbardziej znane projekty kuratorskie to seria wystaw Unpolished, Polished Up i Moderna, wystawa Materia Prima i Common Roots. Design Map of Central Europe, superprodukcja dla Design Museum Holon w Izraelu w 2012 roku.